Yedek ödenek
harcama kalemini Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Berat
Albayrak’ın kontrol edeceği belirtildi.
Ödenek
yetersizliğini gidermek veya bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için her bütçe
yılında ayrılan ancak AKP iktidarları döneminde bu amacın dışında kullanılarak
“kişiye özel ikinci bütçe”ye dönüşen “yedek ödenek” kalemine 2019 yılı için 7.8
milyar lira konulduğu belirtildi. Birgün’den Nurcan Gökdemir’in haberine
göre, Sayıştay’ın 2017 yılı Genel Uygunluk Bildiriminde CHP’nin her yıl bütçe
dışına çıkıldığı ve bütçe disiplininin bozulduğu iddiasıyla Anayasa
Mahkemesi’ne götürdüğü ve iptal kararı alınmasına karşın tüm hızıyla süren
yedek ödenek kullanımına ilişkin tespitler yer aldı.Yasaya göre gene bütçe
toplamının yüzde 2’sinden fazla olamayan bu ödenek bütçe yılı sona erdiğinde
ulaştığı büyüklükle uzun yıllardır bu yasal sınırın üzerine çıktı.Sayıştay raporunda
da ödenek aktarma, kamu idarelerinin toplam ödenek tutarında bir değişim
olmamakla birlikte eklenen ve düşülen ödenek tutarının yıl sonu ödenek
toplamlarına oranının yüzde 1’den yüzde 92’ye kadar değiştiği, ortalama değişim
oranının ise yüzde 28,45 olarak gerçekleştiği belirtildi.
“REKOR
BAŞBAKANLIK’TA”
2017 yılında
kullandığı yedek ödeneğin toplam ödeneğine oranı en yüksek olan kurum yüzde 92
ile Başbakanlık oldu. Başbakanlığı yüzde 80 ile Sağlık Bakanlığı, yüzde 77 ile
AFAD, yüzde 73 ile Kalkınma Bakanlığı, yüzde 66 ile Milli Eğitim Bakanlığı ve
yüzde 63 ile Emniyet Genel Müdürlüğü izledi.38 milyarlık ödeneğin tamamının
yedek ödenekten aktarmalarla düşüldüğü ve bu tertipteki genel ödenek toplamının
sıfırlandığı kaydedilen raporda, uygulamanın mevzuata aykırılığı ile ilgili de
şu tespit yer aldı:
“5018 sayılı
Kanunun 23’üncü maddesi hükmü uyarınca, genel bütçeli idarelerin yedek ödenek
miktarına getirilen yüzde 2’lik sınırlama, başlangıç ödeneklerine ilişkin
bulunmaktadır. 2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 6’ncı maddesi ile
Maliye Bakanlığına verilen yetkiler dâhilinde yapılan ödenek aktarmaları
sonucunda, yedek ödenek tutarı 38 milyar 6 milyon 572 bin 361 Türk Lirasına
ulaşmıştır. Bu tutar, 661.5 milyar TL’lik genel bütçeli idareler yıl sonu
toplam ödeneğinin yüzde 5,74’üne tekabül etmektedir.”
Raporda, 2016
yılında da 35.4 milyar TL ile yedek ödenek tutarı, yıl sonu toplam ödeneğinin
yüzde 6.09’una ulaşmıştı. Sayıştay, yasaya aykırı olan “Bütçe hakkının gaspı,
kotrolsüz bu alışkanlıkla ilgili uyarılarda bulunmadığı raporunda, “Konu,
Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgilerine arz olunur” demekle yetindi.
2017 yılında 6.4
milyar ayrılıp 38 milyar lira harcama yapılan yedek ödenek kalemi için Orta
Vadeli Mali Plan’a göre, 2019 yılı için 7.8 milyar, 2020 için 7.7 milyar, 2021
yılı için ise 8.3 milyarlık ödenek ayrıldı.